بررسی ارتباط باورهای‌فراشناخت و ابعاد شخصیت با عملکرد‌تحصیلی دانش‌آموزان به میانجی‌گری سبک‌های‌یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سازمان آموزش و پرورش

2 سازمان آموزش و پرورش گیلان

10.22098/pbeo.2025.16713.1054

چکیده

چکیده



زمینه و هدف: عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان به عنوان شاخصی از موفقیت آتی در تحصیل، اجتماع و زندگی فردی، همواره مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گری سبک‌های یادگیری در ارتباط بین باورهای فراشناختی و ابعاد شخصیتی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان صورت گرفته است.

روش: روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شهر آستانه‌اشرفیه در سال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 1211 نفر بود که 292 نفر بر اساس روش نمونه گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های باورهای فراشناخت ولز(1997)، ابعاد شخصیت کاستا و مک‌کری(1992)، عملکرد تحصیلی فام و تیلور(1999) و سبک‌های یادگیری تاولر و دیپ-بوی(2003) استفاده شد. تحلیل داده‌ها به روش آماری مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS-22 و AMOS18 انجام شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد باورهای فراشناخت و ابعاد شخصیت تأثیر غیرمستقیم و به واسطه‌ی سبک‌های یادگیری بر عملکرد تحصیلی دارد. علاوه بر این باورهای فراشناخت، ابعاد شخصیت و سبک‌های یادگیری هر کدام به‌طور جداگانه رابطه مثبت و معنی‌داری با عملکرد تحصیلی دارند(05/0 P<).

نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد باورهای فراشناختی و ابعاد شخصیتی قوی‌تر، منجر به برنامه‌ریزی دقیق‌تر، تشخیص اهداف ویژه، آگاهی از فعالیت‌های یادگیری و شناخت نقاط قوت و ضعف در یادگیرندگان می‌شود. برای بهبود عملکرد تحصیلی و پیشگیری از افت، توجه به عوامل فراشناختی، ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان ضروری است.

واژه‌های کلیدی: باورهای فراشناخت؛ ابعاد شخصیت؛ سبک‌های یادگیری؛ عملکرد تحصیلی.

کلیدواژه‌ها