زمینه و هدف: مطالعۀ در حوزۀ سازگاری تحصیلی منجربه بهبود عملکرد روانشناختی و تحصیلی در دانشآموزان می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مدلیابی معادلات ساختاری سازگاری تحصیلی در دانشآموزان مقطع ابتدایی براساس احساس سرباربودن و خودکارآمدی تحصیلی با نقش میانجی توانمندی تحصیلی- روانی انجام شد.
روش: پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشآموزان مقطع ابتدایی شهرستان نیر در سال 1403-1402 می‌باشد. نمونۀ آماری شامل 310 نفر از دانشآموزان پایه‌های چهارم، پنجم و ششم به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای بوده است. ابزار مورد استفاده، پرسش‌نامه‌های احساس سرباربودن البهادی (2019)، خودکارآمدی موریس (2001)، توانمندی تحصیلی- روانی دانشآموزان شفیع-آبادی (1389) و سازگاری تحصیلی بیکر و سریاک (1984) بوده است. درنهایت داده‌ها در نرم‌افزارهای SPSS نسخۀ 26 و Smart PLS4 تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، اثر مستقیم بین توانمندی تحصیلی- روانی با سازگاری تحصیلی مثبت و معنادار بوده است. همچنین اثر غیرمستقیم خودکارآمدی تحصیلی بر سازگاری تحصیلی از طریق میانجی‌گری توانمندی تحصیلی- روانی مثبت و معنادار و اثر غیرمستقیم احساس سرباربودن بر سازگاری تحصیلی با نقش میانجی توانمندی تحصیلی- روانی منفی و معنادار بوده است. اما اثرمستقیم احساس سرباربودن و خودکارآمدی تحصیلی با سازگاری تحصیلی بدون میانجی‌گری توانمندی تحصیلی- روانی معنادار نبود. همچنین شاخص‌های نکویی برازش مدل نیز از طریق ضریب تعیین R2 و ضریب پیش‌بینی‌کنندگی Q2 تایید شد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشانگر آن است که توانمندی تحصیلی- روانی دانشآموزان می‌تواند نقش میانجی‌گری موثری بین احساس سرباربودن دانشآموزان و خودکارآمدی تحصیلی آنها داشته باشد و درنهایت موجب بهبود سازگاری تحصیلی در دانشآموزان شود.
)