ارائه الگوی پارادایمی شایستگی معلمان مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو کارشناسی رشته آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان کازرون، ایران

2 دانشجو کارشناسی رشته آموزش زیست شناسی، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران

3 دانشجو کارشناسی رشته آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان ساری، ایران

4 دانشجو دکتری رشته برنامه ریزی درسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان شیراز، ایران

10.22098/pbeo.2023.12644.1018

چکیده

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی پارادایمی شایستگی معلمان مدارس مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می‌باشد

روش: روش پژوهش حاضر کیفی و با استفاده از رویکرد داده بنیاد می‌باشد. در این روش متن سند تحول به خوبی و کلمه به کلمه بررسی شده و جملات و گزاره های مرتبط با شایستگی معلمان انتخاب شده‌اند. در کدگذاری باز 121 گزاره، در کدگذاری محوری 10 مولفه و در نهایت مدل پارادایمی شایستگی معلمان ارائه شد. همچنین جهت بررسی اعتبار و روش حاضر، یافته‌های پژوهش و شیوه اجرای روش به سه نفر از متخصصان سند تحول و یک نفر کارشناس تعلیم و تربیت ارجاع داده شد.

یافته‌ها:یافته‌های پژوهش بیانگر این است که شایستگی‎های دینی و شرایط و امکانات معلم موجب و علت شایستگی‌های وی می‌باشند. شایستگی های دینی با مولفه‌های دستیابی به حیات طیبه، معرفت و محبت به خدا، اعتقاد به توحید، قدر شناسی از خداوند و افزایش بصیرت و شرایط و امکانات معلم نیز شامل مولفه‌های استقرار نظام سنجش شایستگی های معلمان، آموزش و توانمندسازی معلمان و مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی جز شرایط علّی محسوب می‌شوند. همچنین شایستگی‌های اخلاقی با مولفه‌های امانتدار، حقیقت جو، عزت نفس، شجاعت و ویژگی‌های ذاتی و اکتسابی جز شرایط زمینه‌ای می‌باشند. عادل بودن با مولفه‌های نداشتن نگاه نژادپرستانه، کمک به تحقق عدل جهانی، رعایت عدالت آموزشی، ظلم ستیزی و روحیه انقلابی و سلامت جسم و روان با مولفه‌های داشتن روحیه و نشاط، سلامت جسمی، سلامت فردی و بهداشت محیطی و ورزش و تفریح سالم جز شرایط مداخله گر می باشند. شایستگی علمی با مولفه‌های آشنایی با ساحت‌های تعلیم و تربیت، ارج نهادن به دستاوردهای علمی، توسعه زمینه پژوهشگری و برخوداری از دانش پایه و تعقل و شایستگی فردی و اجتماعی با مولفه‌های مشارکت جویی، ارتباط با متخصصان و ارتباط موثر با خانواده جز راهبردها محسوب می‌شود. و در نهایت شایستگی حرفه‌ای با مولفه‌های کارآفرینی، رشد و تعالی خود، انضباط مالی، توانمندسازی دانش‌آموزان، استفاده از ظرفیت‌های موجود و رشد و تعالی دانش آموزان جز پیامدها محسوب می‌شوند.

نتیجه‌گیری: شناخت شایستگی‌ها در نظام تربیت معلم کشور می تواند به سیاستگذاران و برنامه ریزان آموزشی در اتخاذ راهبردهای مناسب برای کاهش شکاف بین وضع موجود و مطلوب در این زمینه و ارتقای وضعیت مؤلفه‌های شایستگی یاری رساند.

کلیدواژه‌ها