بررسی تأثیر برنامه آموزشی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر افزایش هوش هیجانی و بهبود مهارت‌های مدیریت کلاس در معلمان ابتدایی استان اردبیل

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر برنامه آموزشی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر افزایش هوش هیجانی و بهبود مهارت‌های مدیریت کلاس در معلمان ابتدایی استان اردبیل انجام شد.

روش: روش پژوهش، نیمه‌آزمایی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و گروه گواه می باشد. 60 معلم ابتدایی به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (30 نفر) و گواه (30 نفر) جایگزین شدند. ابزارهای گردآوری داده شامل پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن، پرسشنامه مهارت‌های مدیریت کلاس و چک‌لیست مشاهده کلاس درس بوده است. گروه آزمایش در 8 جلسه آموزش ذهن‌آگاهی شرکت کردند که شامل تمرینات تنفس آگاهانه، شناسایی احساسات، تنظیم هیجان، همدلی و کاربرد ذهن‌آگاهی در کلاس درس بوده و گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری t مستقل و زوجی تحلیل شدند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد برنامه آموزشی ذهن‌آگاهی تأثیر معناداری بر افزایش هوش هیجانی (001/0P < ) و مهارت‌های مدیریت کلاس (001/0P < ) معلمان داشته است. همچنین، مشاهدات کلاسی بهبود قابل توجهی در مدیریت احساسات، تشخیص احساسات دانش‌آموزان، کنترل توجه، مدیریت رفتار و استفاده از زمان را نشان داد (005/0P < ).

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که آموزش ذهن‌آگاهی می‌تواند به عنوان یک مداخله مؤثر در توسعه حرفه‌ای معلمان و بهبود محیط یادگیری مورد استفاده قرار گیرد. این یافته‌ها با شواهد مقالات داخلی و خارجی از تأثیر ذهن‌آگاهی بر سلامت روان و عملکرد حرفه‌ای معلمان همسو است و اهمیت ادغام این برنامه‌ها در دوره‌های ضمن خدمت را برجسته می‌سازد.